4 lutego – Światowy Dzień Walki z Rakiem
KategoriaWiadomości zdrowotne

4 lutego – Światowy Dzień Walki z Rakiem

29 lutego, 2024 0 przez Redaktor

Krajowy Rejestr Nowotworów podaje, że na raka choruje około 1,17 miliona osób w Polsce. Każdego roku diagnozę otrzymuje nawet 170 tys. Polek i Polaków[1], dlatego w ostatnich latach najwięcej, bo aż 38% wszystkich badań klinicznych prowadzonych jest właśnie w obszarze onkologii. Dzięki badaniom klinicznym pojawiają się nowe terapie i leki, które sprawiają, że nowotwór staje się chorobą przewlekłą, a nie wyrokiem. Jednocześnie obserwujemy poprawę rokowań w leczeniu radykalnym, czyli z intencją wyleczenia.

Globalna sytuacja onkologiczna

Choroby onkologiczne zajmują 2. miejsce na świecie pod względem śmiertelności. Powodują nawet do 26% wszystkich zgonów. Do najbardziej śmiertelnych pod względem całkowitej liczby zgodnów należą rak płuca, piersi, jelita grubego i prostaty, natomiast pod względem złego rokowania mówimy tu o chociażby o glejakach i raku trzustki. A to jedynie część spośród ponad 200 sklasyfikowanych nowotworów.

Prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwór wzrasta wraz z wiekiem, jednak należy pamiętać, że choroby onkologiczne stały się także dominującą przyczyną zgonów u osób młodych i w średnim wieku. U kobiet w wieku 20-44 lat odpowiadają one za około 1/3 przedwczesnych zgonów i około 50% w grupie kobiet w wieku 45-64 lat. Wśród mężczyzn w wieku średnim nowotwory odpowiadają za około 1/3 zgonów.

Kultura profilaktyki

Chociaż dysponujemy coraz lepszymi narzędziami diagnostycznymi, do których mamy coraz szerszy dostęp, nie brakuje również akcji świadomościowych, to wciąż mamy stosunkowo niską kulturę profilaktyki i przeciwdziałania nowotworom – zauważa lek. Marek Kotlarski onkolog, specjalista onkologii klinicznej Centrum Medycznego Pratia Poznań. – Badamy się za rzadko w obawie, “że coś się znajdzie”. Zwłaszcza wśród młodych osób nowotwory są wykrywane zupełnie przypadkiem, przy okazji innych badań lub dolegliwości.

Wśród często wskazywanych czynników zachorowania należy nieodpowiednia dieta (nadmiar białka i  tłuszczu, szczególnie pochodzenia zwierzęcego, niedobór warzyw i owoców, dużo wysokoprzetworzonej żywności oraz cukrów i soli), brak aktywności fizycznej, słaba jakość powietrza oraz przede wszystkim nadużywanie alkoholu i palenie tytoniu.

To ostatnie jest szczególnie niebezpieczne i przyczynia się do ogromnej ilości zachorowań – podkreśla lek. Marek Kotlarski. – gdyby nie papierosy, to zapadalność na raka płuca byłaby o 90% niższa, a my lekarze nie musielibyśmy nic robić. Trujemy się na własne życzenie.

Jak wykazują badania, profilaktyka onkologiczna powinna być dużo bardziej rozpowszechniona, a wiele badań profilaktycznych warto wykonywać przynajmniej raz na dwa lata. Im wcześniej wykryjemy nowotwór i szybciej zaczniemy leczenie, tym większe mamy szanse na wyzdrowienie.

Innowacyjne terapie onkologiczne

Dziś sytuacja pacjentów onkologicznych wygląda bezsprzecznie lepiej niż jeszcze 20 lat temu. To właśnie w tamtym czasie zaczęły coraz częściej pojawiać się nowe rodzaje terapii. Obok standardowo stosowanej chemioterapii upowszechniły się nowe leki biologiczne, takie jak inhibitory kinaz, czyli tzw. leczenie celowane oraz immunoterapia.

Postęp, który dzieje się w medycynie sprawia, że leczenie mamy coraz bardziej spersonalizowane – tłumaczy lek. Marek Kotlarski, onkolog, specjalista onkologii klinicznej Centrum Medycznego Pratia Poznań. – Odeszliśmy już od stosowania chemioterapii, a na wszystkie nowotwory mamy dostępne coraz bardziej specjalistyczne terapie, które są w stanie uwzględniać nie tylko rodzaj nowotworu (rak nerki, płuca, piersi itd.), ale nawet jego przyczynę i przede wszystkim podłoże genetyczne, czyli określony zestaw uszkodzonych genów.

W przypadku wielu chorób onkologicznych osiągnęliśmy moment, gdy przestały one być chorobami śmiertelnymi, a stały się chorobami przewlekłymi lub wręcz uleczalnymi. Bardzo dobre rokowania daje np. rak skóry, który jest nawet w 100 procentach wyleczalny – oczywiście zakładając w miarę rozsądny czas rozpoczęcia leczenia. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku raka piersi i prostaty (wykrytych we wczesnym stadium). W wielu innych nowotworach, dzięki stosowaniu nowoczesnych metod terapeutycznych, możemy skutecznie wydłużyć średnią długość życia pacjenta.

Badania Kliniczne dla pacjentów onkologicznych

Badania nad nowymi terapiami wciąż trwają. Według Centrum Informacji Farmaceutycznej GlobalData w 2023 r. rozpoczęło się 22 338 badań klinicznych. Głównym wskazaniem tych badań była właśnie onkologia.

Badania nad nowymi lekami i terapiami onkologicznymi znajdują się w szczycie zainteresowań współczesnych badań naukowych. Obecnie 38% spośród prowadzonych badań klinicznych dotyczy właśnie onkologii.[2]

W niedalekiej przyszłości możemy spodziewać się jeszcze skuteczniejszych i jeszcze bardziej spersonalizowanych terapii. W tym momencie w ośrodku Pratia Poznań prowadzimy ponad dwadzieścia badań klinicznych nad terapiami, które za kilka lat mogą wejść do standardu leczenia. To za każdym razem duża szansa dla pacjentów, szczególnie tych, którzy wyczerpali już wszystkie dostępne możliwości w ramach powszechnej opieki zdrowotnej – dodaje lek. Marek Kotlarski.

Czas w onkologii odgrywa decydującą rolę. Szczególnie istotne jest odpowiednio wczesne rozpoznanie choroby, szczegółowa diagnostyka oraz szybkie rozpoczęcie odpowiednio dobranego do sytuacji pacjenta leczenia. Jednak nie ma nic skuteczniejszego niż odpowiednia profilaktyka – bo w onkologii ważny jest czas.

[1] https://onkologia.org.pl/pl/epidemiologia/nowotwory-zlosliwe-w-polsce

[2] IQVIA, Global Trends in R&D 2023

Zdrowie w Polsce

Sektor prywatnych usług medycznych jest kluczowy dla funkcjonowania całego systemu ochrony zdrowia w Polsce. To właśnie on przeciera szlaki dla nowoczesnych rozwiązań technologicznych, wyznacza standardy w jakości obsługi pacjentów i nadaje kierunek rozwoju branży.

Dane statystyczne pokazują, że służba zdrowia podnosi się z kryzysu wywołanego pandemią. Według Statisty w 2021 roku rynek prywatnych usług medycznych w Polsce był wart prawie 61 miliardów złotych. Oznacza to wzrost o ponad 10% w stosunku do ubiegłego roku, kiedy to w wyniku Covid-19 wartość rynku odnotowała spadek.

Polacy chętnie korzystają z nierefundowanej opieki medycznej. Wydatki prywatne stanowią ponad ⅓ wszystkich wydatków na ochronę zdrowia (budżet NFZ na 2021 rok wyniósł 103 mld PLN). Sektor prywatny stanowi istotną część polskiej służby zdrowia i jest kluczowy dla efektywnego działania całego systemu.

Ochrona zdrowia w Polsce dziś jeszcze jest wyraźnie zdominowana przez placówki publiczne, lecz sektor prywatny systematycznie zwiększa swój udział w całym systemie. Jego obecną wartość szacuje się na 56 miliardów złotych, podczas gdy budżet Narodowego Funduszu Zdrowia to 105 miliardów PLN. Prywatne wydatki stanowią już zatem nieco więcej niż ⅓ wszystkich wydatków na ochronę zdrowia w naszym kraju. Według szacunków analityków już za trzy lata mają one osiągnąć wartość 79 miliardów złotych.

Ponadto, także Krajowy Plan Odbudowy przewiduje inwestycje o wartości prawie 20 miliardów złotych w unowocześnienie systemu opieki medycznej, w tym również dalszą cyfryzację tego sektora. Wynika z tego, że firmy medyczne mają przed sobą fantastyczne perspektywy rozwoju.

Niestety, ze względu na to, że większość szpitali i klinik jest własnością publiczną, ich zarządzanie często jest zaniedbywane. To natomiast prowadzi do problemów z finansowaniem długów. W rezultacie, jednostki stają się niezdolne do przyciągania najlepszych specjalistów oraz mają problemy z inwestowaniem w nowe technologie mające polepszyć standardy i efektywność leczenia. Partnerstwo między ośrodkami publicznymi a prywatnym inwestorem staje się wobec tego coraz popularniejsze, by móc zapewnić niezbędne środki, choćby na nowe wyposażenie w obszarze diagnostyki obrazowej czy laboratoryjnej. Korzyści są tutaj obopólne – szpital się rozwija, a prywatny inwestor generuje stabilną, satysfakcjonującą stopę zwrotu.

Problemy z brakami kadrowymi wśród specjalistów i personelu pomocniczego przekładają się na niską dostępność usług medycznych. Jest to jeden z najgorzej ocenianych aspektów funkcjonowania służby zdrowia. Według badań CBOS aż 82% Polaków uważa, że ciężko jest umówić się na wizytę u specjalisty, a 71% negatywnie ocenia dostępność personelu w szpitalach.

Problem ten pogłębia biurokratyzacja placówek medycznych. Według raportu NIK lekarze poświęcają 33% swojego czasu na wypełnianie dokumentacji medycznej i inne czynności administracyjne podczas wizyty stacjonarnej i aż 43% podczas teleporady.

Pierwszym krokiem w zwiększaniu dostępności personelu medycznego powinno być zatem efektywne wykorzystanie czasu już zatrudnionych specjalistów. Można to zrobić np. przez:

  • stosowanie podejścia digital first wobec pacjentów, zgodnie z którym pierwszy wywiad medyczny przeprowadza się zdalnie, by ocenić konieczność skierowania na wizytę osobistą,
  • integracje systemów informatycznych (np. z narzędziami do obsługi diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej), 
  • automatyzację przepływu informacji pomiędzy poszczególnymi placówkami, co usprawni podejmowanie decyzji o leczeniu,
  • cyfryzację procesów administracyjnych (prowadzenie rejestrów elektronicznej dokumentacji medycznej),
  • wdrożenie systemów do automatyzacji rejestracji wizyt, które m.in. przypominają pacjentom o terminie konsultacji i zmniejszają liczbę „okienek” w grafikach lekarzy.

Każda automatyzacja, która pozwala odciążyć personel medyczny od żmudnych i powtarzalnych zadań, przekłada się na większą dostępność usług, wyższy poziom satysfakcji pacjentów i lepsze doświadczenia samych medyków. Ten ostatni aspekt jest szczególnie istotny w kontekście zmniejszania braków kadrowych i zachęcania wykwalifikowanych specjalistów do pracy w polskich firmach. 

Ciekawostka tygodnia:

Work-life balance (bilans między pracą a życiem prywatnym) to koncepcja, która odnosi się do równoważenia czasu i wysiłku poświęconego pracy zawodowej z czasem przeznaczonym na życie osobiste, rodzinną i rekreację. To dążenie do harmonijnego pogodzenia wymagań związanych z pracą z potrzebami związanymi z życiem prywatnym. Osiągnięcie odpowiedniego work-life balance jest kluczowe dla zachowania zdrowia psychicznego, fizycznego i społecznego.

Elementy składające się na work-life balance obejmują:

  1. Praca zawodowa: Wymagań związanych z pracą, takich jak czas przebywania w miejscu pracy, obowiązki zawodowe i poziom zaangażowania w pracę.
  2. Życie prywatne: Obejmuje to czas spędzany z rodziną, przyjaciółmi, wypoczynek, hobby i inne czynności związane z życiem poza sferą zawodową.

Zachowanie równowagi między pracą a życiem prywatnym jest istotne dla utrzymania dobrej jakości życia. Osoby, które skupiają się wyłącznie na pracy, mogą doświadczać wypalenia zawodowego, problemów zdrowotnych i trudności w relacjach rodzinnych. Z drugiej strony, ignorowanie obowiązków zawodowych może prowadzić do problemów finansowych i zawodowych.

Istnieje wiele strategii i praktyk, które mogą pomóc w osiągnięciu lepszego work-life balance, takie jak ustalanie klarownych granic między pracą a życiem prywatnym, planowanie czasu wolnego, umiejętne zarządzanie czasem, delegowanie zadań oraz rozwijanie zdolności radzenia sobie ze stresem i presją zawodową. Równowaga ta może być zmienna i zależy od indywidualnych preferencji, celów życiowych oraz zmieniających się okoliczności zawodowych i osobistych.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *